ค่า pH กับจุลินทรีย์ คู่หูสำคัญที่ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์

ค่า pH กับจุลินทรีย์ คู่หูสำคัญที่ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์
ค่า pH คืออะไร ?
ค่า pH เป็นตัวชี้วัดความเป็นกรด-ด่างของสารละลาย โดยมีค่าอยู่ระหว่าง 0-14 ค่า pH ที่ 7 ถือว่าเป็นกลาง ค่า pH ต่ำกว่า 7 แสดงว่าเป็นกรด และค่า pH สูงกว่า 7 แสดงว่าเป็นด่าง ค่า pH ของดิน มีผลโดยตรงต่อความสามารถของพืชในการดูดซึมธาตุอาหารต่างๆ จากดิน ค่า pH ของดินนั้นมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของพืชอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นค่า pH สูง ที่เรียกว่า ดินเค็ม หรือค่า pH ต่ำ ที่เรียกว่าดินเปรี้ยว เพราะหากค่า pH ไม่เหมาะสม จะทำให้เกิดโรคพืชบางชนิดที่เกี่ยวกับการขาดธาตุอาหารของพืชได้และอาจจะทำให้ธาตุอาหารบางชนิดอาจจับตัวกับอนุภาคดิน ทำให้พืชดูดซึมได้ยาก
.
จุลินทรีย์ในดินคืออะไร ?
จุลินทรีย์ในดินคือสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก เช่น แบคทีเรีย รา ยีสต์ และโปรโตซัว ที่อาศัยอยู่ในดิน มีบทบาทสำคัญในการย่อยสลายอินทรียวัตถุ การตรึงไนโตรเจน และการสร้างสารอาหารให้พืช
.
ทำไมค่า pH จึงสำคัญต่อจุลินทรีย์ในดิน ?
ค่า pH ที่เหมาะสม (ประมาณ 6.0-7.0) จะช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์หลายชนิด ทำให้จุลินทรีย์เหล่านี้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพในการย่อยสลายอินทรียวัตถุและการตรึงไนโตรเจน
ค่า pH ที่สูงหรือต่ำเกินไป จะทำให้จุลินทรีย์บางชนิดไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ หรือมีกิจกรรมลดลง ส่งผลให้ดินขาดธาตุอาหารและมีความอุดมสมบูรณ์ลดลง
.
ผลกระทบของค่า pH ต่อจุลินทรีย์และดิน
– ค่า pH ต่ำ (ดินเป็นกรด)
จุลินทรีย์หลายชนิดไม่สามารถเจริญเติบโตได้ดีธาตุอาหารบางชนิด (เช่น ฟอสฟอรัส) ละลายตัวได้ยาก ทำให้พืชดูดซึมไปใช้ประโยชน์ได้น้อย อลูมิเนียมและแมงกานีสละลายตัวออกมาในปริมาณมาก ซึ่งเป็นพิษต่อพืช
– ค่า pH สูง (ดินเป็นด่าง)
จุลินทรีย์บางชนิดถูกยับยั้งการเจริญเติบโต ธาตุเหล็กและสังกะสีละลายตัวได้ยาก ทำให้พืชขาดธาตุอาหารเหล่านี้ ความเค็มในดินสูงขึ้น ซึ่งเป็นอันตรายต่อพืช
.
ค่า pH ที่เหมาะสมสำหรับพืชส่วนใหญ่คือประมาณ 6.0-7.0 ช่วงค่า pH นี้ จุลินทรีย์จะเจริญเติบโตได้ดีที่สุด และพืชสามารถดูดซึมธาตุอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่พืชบางชนิด อาจปรับตัวให้เติบโตได้ในดินที่มีค่า pH แตกต่างกันไป เช่น บลูเบอร์รี่ชอบดินเป็นกรดเล็กน้อย
.
วิธีการปรับปรุงค่า pH ของดิน
– ดินเป็นกรด ใช้วัสดุปรับปรุงดิน เช่น ปูนโดโลไมต์ หรือปูนขาว เพื่อเพิ่มค่า pH
– ดินเป็นด่าง ใช้วัสดุปรับปรุงดิน เช่น กำมะถัน หรือปุ๋ยอินทรีย์ที่ย่อยสลายแล้ว เพื่อลดค่า pH
.

ค่า pH กับจุลินทรีย์ คู่หูสำคัญที่ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์
ค่า pH และจุลินทรีย์ในดินมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด การรักษาค่า pH ของดินให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมจะช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ ทำให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ เพิ่มผลผลิตทางการเกษตร และลดการใช้ปุ๋ยเคมี