วัสดุปลูก คือ อะไร

วัสดุปลูก หมายถึง วัตถุต่าง ๆ ที่นำมาใช้ปลูกพืช โดยทำให้พืชเจริญเติบโตได้อย่างปกติ วัตถุปลูกสามารถมีส่วนประกอบเพียงชนิดเดียวหรือหลายชนิดผสมกันก็ได้ อาจเป็นอินทรียวัตถุหรืออนินทรียวัตถุก็ได้

วัสดุปลูกที่ดีนั้นจำเป็นต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้

1. สามารถเป็นแหล่งสำรองธาตุอาหารของพืช
2. สามารถป็นที่กักเก็บน้ำเพื่อใช้เป็นประโยชน์กับพืช
3. เป็นที่สำหรับคอยค้ำจุนพืชให้สามารถตั้งตรงได้
4. สามารถแลกเปลี่ยนอากาศระหว่างพืชกับช่องว่าง

โดยที่หน้าที่หลักของวัสดุปลูกนั้น คือ การเป็นที่พักพิงเพื่อเจริญเติบโตของพืช เป็นตัวกลางในการรับธาตุอาหาร น้ำ และอากาศของพืช บางชนิดอาจมีธาตุอยู่บ้าง แต่จะมีในปริมาณไม่เพียงพอต่อความต้องการของพืชบางชนิดที่ต้องการธาตุอาหารในปริมาณมากสำหรับการเจริญเติบโตหรือออกดอกออกผล

วัสดุปลูก ที่นิยมใช้กัน

1. ดิน (Soil) เป็นวัสดุปลูกที่มีการใช้อย่างแพร่หลายมากที่สุด เพราะเป็นวัสดุปลูกที่สามารถหาได้ตามธรรมชาติ มีธาตุอาหารครบถ้วน แต่ดินจะค่อนข้างต่างกันในตามแต่ละพื้นที่ ผู้ใช้ควร
2. พีท (Peat) เป็นวัสดุปลูกที่เป็นอนินทรียวัตถุจากการทับถมกันของซากพืชซากสัตว์ มีลักษณะคล้ายดิน แต่มีความโปร่งสูงกว่า เก็บความชื้นได้ดี มีธาตุอาหาร และมีเชื้อโรคติดมาน้อยกว่า ให้ราคาของพีทสูงกว่าดิน จึงนิยมนำมาใช้สำหรับการเพาะเมล็ดหรือต้นกล้า
3. กาบมะพร้าว (Coir) เป็นวัสดุปลูกที่สามารถใช้ทดแทนดินสำหรับการปลูกพืชที่เป็นไม้รากอากาศ เช่น มอนสเตอรา มีคุณสมบัติในการอุ้มน้ำจึงเหมาะสำหรับพืชที่ต้องการความชื้นแต่ไม่แฉะ แต่การใช้ควรแช่ไว้ 2-3 วัน เพื่อล้างสารแทนนินที่เป็นพิษกับพืชออกก่อน
4. แกลบเผา (Rice husk ash) เป็นวัสดุปลูกที่มีความโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำได้ดี โดยแกลบเผาจะมีคุณสมบัติที่สามารถปรับสภาพดินที่มีความกรดได้อีกด้วย
5. เม็ดดินเผา (Popper) เป็นวัสดุปลูกที่มีความอุ้มน้ำ สามารถระบายน้ำและอากาศได้ดี อีกทั้งยังมีธาตุอาหารพวก ไนโตรเจน และฟอสฟอรัส อีกด้วย
6. เวอร์มิคูไลต์ (Vermiculite) เกิดจากแร่ไมก้าจากภูเขาไฟที่ขยายตัวจากความร้อน อุดมด้วยธาตุอาหาร เช่น โพแทสเซียม แมกนีเซียม และแคลเซียม อุ้มน้ำได้ดี

เป็นต้น

.

จะเห็นได้ว่าวัสดุปลูกที่ดีส่วนใหญ่จะมีคุณสมบัติที่คล้ายกัน คือ ระบายน้ำได้ดี อุ้มน้ำ มีธาตุอาหาร การเลือกใช้วัสดุปลูกนั้นจำเป็นต้องศึกษาพืชที่ปลูกด้วย เพื่อให้เกิดความเหมาะสมในการผสมหรือใช้งาน

ถึงแม้ว่าวัสดุปลูกจะมีธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช แต่การใช้วัสดุปลูกอย่างเดียวไม่เพียงพอต่อการออกดอกออกผล รวมถึงการออกสีสันตามลักษณะพันธุ์ของพืช เพราะบางครั้งพืชจะต้องใช้ธาตุอาหารที่แตกต่างกันตามช่วงเวลาของพืช เราจึงควรให้ปุ๋ยหรืออาหารเสริมของพืชเพื่อทดแทนด้วยเช่นกัน

_____________________________________________________________________________________________________________________